Chuyển đổi số trong doanh nghiệp và bài học rút ra

Trong một vài năm trở lại đây, cùng với cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0), doanh nghiệp chuyển đổi số là từ khóa được tìm kiếm và nhắc đến nhiều nhất. Để bắt kịp và thành công trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, các quốc gia cần thực hiện chuyển đổi số, đặc biệt là chuyển đổi số trong doanh nghiệp.

1. Chuyển đổi số là gì? 

Chuyển đổi số trong doanh nghiệp là quá trình sử dụng công nghệ kỹ thuật số để tận dụng lợi ích của công nghệ, thay đổi mô hình kinh doanh và cải thiện hoạt động doanh nghiệp. Tuy mỗi doanh nghiệp chuyển đổi số sẽ có quy trình khác nhau, nhưng chuyển đổi số mang đến sự thích ứng với xu hướng công nghệ phát triển toàn cầu và mang lại những lợi ích đáng kể.

2. Ý nghĩa của chuyển đổi số trong doanh nghiệp kinh doanh

Chuyển đổi kỹ thuật số là điều cần thiết cho sự phát triển của các công ty và tổ chức. Điều này mang lại cho các doanh nghiệp cơ hội “giải phóng nhiều tiềm năng hơn” bằng cách cho phép họ mở rộng quy mô hiệu quả, cải thiện hiệu suất và tiếp cận khách hàng một cách dễ dàng và tiết kiệm chi phí. Dưới đây là một số lợi ích khi doanh nghiệp chuyển đổi số:

2.1. Cung cấp thông tin chi tiết từ dữ liệu

Chuyển đổi số doanh nghiệp cho phép nhân sự doanh nghiệp tiếp cận dữ liệu phong phú, từ đó theo dõi các chỉ số quan trọng như tỷ lệ chuyển đổi kênh, hiệu quả quy trình, giá trị lâu dài của khách hàng và nhiều chỉ số khác. Điều này không chỉ giúp tổ chức sắp xếp và truy cập dữ liệu một cách trực quan và dễ dàng, mà còn hỗ trợ việc đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu. Nhờ đó, các nhà quản lý có thể đưa ra những quyết định chính xác và nhanh chóng hơn.

2.2. Duy trì sự cạnh tranh của doanh nghiệp

Với hơn 93% các công ty nhận thức về tầm quan trọng của công nghệ số trong việc đạt được mục tiêu chuyển đổi số, việc lựa chọn công nghệ phù hợp trở thành một yếu tố quan trọng để duy trì tính cạnh tranh. Các công cụ chuyển đổi số 4.0 đã được phát triển để đáp ứng nhu cầu hiện đại của khách hàng, và các doanh nghiệp cần tìm kiếm giải pháp phù hợp để nâng cao trải nghiệm và đáp ứng yêu cầu của khách hàng trong hiện tại và tương lai.

2.3. Nâng cao trải nghiệm khách hàng

Theo Accenture, một công ty tư vấn quản lý hàng đầu, 91% khách hàng có xu hướng mua hàng từ các thương hiệu mà họ có sự gắn kết, biết lịch sử mua hàng và nhận được đề xuất sản phẩm cá nhân hóa. Để đáp ứng yêu cầu này, việc sử dụng chuyển đổi số trong doanh nghiệp là không thể thiếu. Công nghệ kỹ thuật số cung cấp thông tin chi tiết về lịch sử tương tác, sở thích và mức độ tương tác của khách hàng, đồng thời cung cấp phương tiện để phân tích dữ liệu nhanh chóng, từ đó tạo ra trải nghiệm cá nhân hóa tốt hơn và đáp ứng tốt hơn nhu cầu và kỳ vọng của khách hàng.

2.4. Tăng cường liên kết giữa các phòng ban

Chuyển đổi số cho doanh nghiệp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện việc giao tiếp và liên kết giữa các phòng ban trong một công ty. Bằng cách sử dụng các nền tảng quản trị doanh nghiệp tự động, các phòng ban có thể dễ dàng chia sẻ thông tin và tài liệu một cách thuận tiện mọi lúc mọi nơi. Điều này cung cấp khả năng tăng cường khả năng cộng tác giữa các phòng ban.

2.5. Nâng cao hiệu quả hoạt động và giảm chi phí

Công nghệ số đóng góp vào việc tối ưu hoá chi phí cho các hoạt động kinh doanh. Ví dụ, thực tế ảo cho phép nhân viên kiểm tra và xem xét các quy trình hoặc sản phẩm mới mà không cần xây dựng thực tế, bởi vì tất cả có thể được trình bày một cách trực quan thông qua hình ảnh số.

Ngoài ra, vấn đề lưu trữ dữ liệu có thể được giải quyết thông qua điện toán đám mây và quản lý bởi các nhà cung cấp bên ngoài. Điều này giúp nhân viên của doanh nghiệp có thời gian hơn để tập trung vào các dự án và công việc mang lại giá trị kinh doanh, đồng thời giảm áp lực về việc lưu trữ dữ liệu.

3. Thực trạng chuyển đổi số trong doanh nghiệp

3.1. Thực trạng chuyển đổi số trong các doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay

Các doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay đã nhận thức và áp dụng công nghệ số trong nhiều khâu hoạt động, bao gồm quản trị, mua hàng, logistics, sản xuất, marketing, bán hàng và thanh toán. Đại dịch COVID-19 càng thúc đẩy việc sử dụng công nghệ số nhiều hơn trong hoạt động kinh doanh, đặc biệt là trong quản lý nhân sự từ xa, hội nghị trực tuyến, học trực tuyến và phê duyệt nội bộ.

Trong lĩnh vực quản trị nội bộ, điện toán đám mây là công cụ được sử dụng phổ biến nhất, tiếp theo là hệ thống quản lý công việc và quy trình, hệ thống hội nghị trực tuyến. Đa số các doanh nghiệp kỳ vọng rằng chuyển đổi số sẽ giúp giảm chi phí, giảm sử dụng giấy tờ và đóng góp vào giá trị gia tăng của sản phẩm.

Các doanh nghiệp quy mô lớn đã tiến hành chuyển đổi nhanh chóng hơn và có niềm tin mạnh hơn vào chuyển đổi số. Ví dụ, các ngân hàng lớn tại Việt Nam đã triển khai ứng dụng ngân hàng số và các dịch vụ ngân hàng di động. Ngoài ra, cũng có sự gia tăng của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ gọi xe công nghệ và hệ thống quản lý khách hàng thống nhất trong nước.

Doanh nghiệp chuyển đổi số đã và đang diễn ra trong nhiều loại hình ở Việt Nam, tạo ra những thay đổi đáng kể và kỳ vọng rằng nó sẽ mang lại hiệu quả và sự phát triển trong hoạt động kinh doanh.

3.2. Thực trạng chuyển đổi số trong doanh nghiệp ở một số quốc gia trên thế giới

3.2.1. Tiến trình chuyển đổi số trong các doanh nghiệp trên thế giới

Tốc độ chuyển đổi số trong doanh nghiệp ở các khu vực và quốc gia khác nhau trên thế giới phụ thuộc vào trình độ phát triển công nghệ và tốc độ chuyển đổi mô hình kinh doanh. Châu Âu được coi là khu vực phát triển nhanh nhất về chuyển đổi số cho doanh nghiệp, tiếp theo là Hoa Kỳ và các nước Châu Á.

Theo Cisco & IDC, quy trình một doanh nghiệp chuyển đổi số được chia thành 4 giai đoạn chính: Bắt đầu - Quan sát - Thử thách - Trưởng thành. Một cuộc khảo sát với 900 nhà lãnh đạo doanh nghiệp về tiến trình chuyển đổi kỹ thuật số của họ theo ngành cho thấy:

- Gần 40% doanh nghiệp được khảo sát đã triển khai các dự án chuyển đổi số và đang thu được kết quả.

- Khoảng 40% doanh nghiệp chuyển đổi số đang trong giai đoạn triển khai và một số ít chưa triển khai dự án chuyển đổi số.

3.2.2. Tác động của chuyển đổi số đến GDP các nước

Tác động của chuyển đổi số trong doanh nghiệp đến GDP quốc gia rất lớn. Điều này được phản ánh trong sự tăng trưởng GDP ở các quốc gia và khu vực khác nhau. Theo nghiên cứu của Microsoft tại châu Á - Thái Bình Dương, chuyển đổi số sẽ có tác động đến GDP khoảng 6%, 25% vào năm 2019 và 60% vào năm 2021. Theo nghiên cứu của McKinsey, tác động của chuyển đổi kỹ thuật số đối với GDP của Hoa Kỳ vào năm 2025 sẽ vào khoảng 25%, 35% ở Brazil và khoảng 36% ở các nước châu Âu.

4. Xu hướng chuyển đổi số trong doanh nghiệp

Không dễ dự đoán những thay đổi nào sẽ xảy ra và những thay đổi nào sẽ giảm đi. Tuy nhiên, cũng có một số xu hướng định hình tương lai của chuyển đổi số cho doanh nghiệp, chẳng hạn như trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy. Những xu hướng này đang tác động đến cách các doanh nghiệp tương tác với khách hàng của họ.

4.1. Công nghệ đám mây (Cloud)

Công nghệ đám mây đã thay đổi cách hoạt động của doanh nghiệp chuyển đổi số bằng cách cho phép lưu trữ và truy cập dữ liệu từ bất kỳ đâu và bất kỳ thời điểm nào. Điều này giúp tăng hiệu quả và giảm chi phí đầu tư vào cơ sở hạ tầng. Ngoài ra, công nghệ đám mây cung cấp khả năng mở rộng linh hoạt và đảm bảo tính bảo mật và an toàn của dữ liệu. 

Doanh nghiệp chuyển đổi số có thể tận dụng ưu điểm này để tiết kiệm chi phí, dễ dàng mở rộng và cải thiện khả năng hợp tác và truy cập dữ liệu, đóng góp vào quá trình chuyển đổi số doanh nghiệp và đảm bảo sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

4.2. The Hybrid Work Model

Mô hình làm việc kết hợp giữa làm việc tại nhà và văn phòng đã thay đổi đáng kể cách thức làm việc của các doanh nghiệp chuyển đổi số. Hybrid Work Model đề cập đến khái niệm cho phép nhân viên lựa chọn làm việc tại nhà hoặc văn phòng một cách linh hoạt và thuận tiện mà không bị ràng buộc.

Theo các thống kê, 54% nhân viên từng làm việc từ xa cho biết họ muốn chia thời gian làm việc giữa nhà và văn phòng một cách kết hợp. Vì mô hình làm việc này cho phép nhân viên tối ưu hóa năng suất làm việc mọi lúc.

4.3. AI và Machine Learning

Phần mềm tự động hóa tiếp thị được hỗ trợ bởi trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành xu hướng quan trọng cho việc chuyển đổi số trong doanh nghiệp. Ngày càng có nhiều nhà tiếp thị áp dụng các công nghệ này nhằm nâng cao hiệu quả bán hàng.

Ví dụ, AI đã được chứng minh là một công cụ tiết kiệm thời gian cho khách hàng bằng cách tạo ra trải nghiệm nội dung cá nhân hóa. Ứng dụng này được mong đợi sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp chuyển đổi số có thể tự động hóa tác vụ để cải thiện năng suất. Theo một khảo sát năm 2021, 76% tổ chức coi AI và Học máy là ưu tiên quan trọng hơn so với các giải pháp Công nghệ thông tin khác.

4.4. Chính sách bảo mật minh bạch

Một trong những thay đổi lớn trong chuyển đổi số doanh nghiệp là việc người dùng phải cung cấp thông tin cá nhân trên nhiều nền tảng khác nhau. Thông tin này bao gồm địa chỉ nhà, email, chi tiết thẻ ngân hàng và xu hướng hành vi của người dùng.

Ở thời điểm hiện tại, tính minh bạch không chỉ có lợi cho người tiêu dùng mà còn giúp các công ty trở nên trung thực với hoạt động của họ. Do đó, đầu tư vào các phần mềm tăng cường bảo mật đang ngày càng tăng.

4.5. Blockchain, NFT và Metaverse

Blockchain cho đến nay đã chặt chẽ kết hợp với các loại tiền điện tử như bitcoin. Tuy nhiên, nó cũng được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh doanh.

Ước vọng cơ bản nhất của blockchain là tăng cường bảo mật thông qua các bản ghi không thể thay đổi. Công nghệ cũng đang ảnh hưởng đến cách các công ty quản lý chuỗi cung ứng của họ, cộng tác với các đối tác và xử lý các giao dịch và hợp đồng.

Trong năm 2021, đã xuất hiện một sự bùng nổ của mã thông báo không thể thay thế (NFT). Đây là các bộ sưu tập kỹ thuật số độc nhất có thể được mua bán như bất kỳ tài sản nào khác. Hiện nay, mặc dù NFT chủ yếu tập trung vào nghệ thuật kỹ thuật số và trò chơi, nhưng chúng cũng được sử dụng cho mọi loại tài sản: bất động sản, cổ phiếu, trái phiếu hoặc thậm chí quyền sở hữu dữ liệu.

5. Giải pháp và hướng dẫn chuyển đổi số trong doanh nghiệp

5.1. Giải pháp phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa trong cuộc CMCN 4.0

Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam hiện chiếm khoảng 97% số lượng doanh nghiệp, nhưng đây lại là nhóm gặp nhiều khó khăn nhất trong quá trình chuyển đổi số trong doanh nghiệp. Mặc dù nhận thức về tầm quan trọng của doanh nghiệp chuyển đổi số đã được nhận thức, tuy nhiên, doanh nghiệp này gặp khó khăn do khả năng sản xuất còn hạn chế và mức độ tự động hóa chưa cao, từ đó gây khó khăn trong việc áp dụng chuyển đổi số cho trong doanh nghiệp. Vì vậy, cần tìm ra các giải pháp để phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa trong thời đại CMCN 4.0.

• Ứng dụng các công nghệ của cuộc CMCN 4.0

Chuyển đổi số trong doanh nghiệp là việc áp dụng công nghệ vào hoạt động trong thời đại công nghệ hiện đại. Để thành công trong việc chuyển đổi số trong các doanh nghiệp, cần có cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin phù hợp. Các công nghệ như Cloud Computing, IoT, Robotics và Công nghệ thực tế ảo (VR) giúp tối ưu hóa quy trình, tăng tính linh hoạt và phục vụ khách hàng tốt hơn, đồng thời cũng giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí.

• Giải pháp về nguồn nhân lực

Để chuyển đổi số cho doanh nghiệp, cần nhân lực chất lượng cao có khả năng làm chủ công nghệ mới và triển khai chuyển đổi số. Tại cấp quốc gia, Việt Nam đang thiếu khoảng 90.000 nhân lực hàng năm để phát triển kinh tế số và xã hội số. Doanh nghiệp chuyển đổi số với quy mô nhỏ và vừa cần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực hiện có, cập nhật kiến thức và kỹ năng. Cần đảm bảo họ vững vàng chuyên môn, thành thạo các công nghệ thông tin và máy tính và tăng cường năng suất lao động. Tuyển dụng cẩn thận và bổ sung nguồn nhân lực chất lượng cao cũng cần được coi trọng để đáp ứng yêu cầu của quá trình chuyển đổi số trong doanh nghiệp.

• Giải pháp về vốn đầu tư

Đầu tư vào chuyển đổi số trong doanh nghiệp đòi hỏi sự thay đổi từ nhận thức, chiến lược, nhân lực, cơ sở hạ tầng và giải pháp công nghệ chính. Tuy nhiên, đầu tư lớn về tài chính và nhân lực cũng đồng nghĩa với nguy cơ thất bại và tạo rào cản đối với các doanh nghiệp Việt Nam.

• Giải pháp từ nhận thức của doanh nghiệp

Giải pháp quan trọng đầu tiên là thay đổi nhận thức. Chuyển đổi số trong doanh nghiệp sẽ ảnh hưởng đến chiến lược và hoạt động của họ, tạo áp lực đối với các nhà lãnh đạo. Cần có nhận thức đúng đắn và đưa ra hành động kịp thời để thực hiện chuyển đổi số trong doanh nghiệp.

• Giải pháp tăng cường hợp tác với các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI)

Cần tăng cường hợp tác với các doanh nghiệp đầu tư trực tiếp từ nước ngoài để tiếp cận các tiêu chuẩn, kỹ thuật mới và công nghệ toàn cầu. Việc này cần chuẩn bị tốt về nguồn nhân lực để hấp thụ tốt nhất những thành tựu mới.

Liên kết và hợp tác với các doanh nghiệp có vốn FDI và các doanh nghiệp chuyển đổi số từ các quốc gia phát triển trên thế giới giúp các doanh nghiệp Việt Nam áp dụng công nghệ hiện đại vào hoạt động kinh doanh của mình.

Việc tăng cường liên kết với các doanh nghiệp FDI cũng mang lại cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận tri thức và công nghệ mới. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối đa từ việc tiếp nhận tri thức và công nghệ mới, cần đảm bảo sẵn sàng về nguồn nhân lực để hấp thụ và ứng dụng thành công những tiến bộ công nghệ toàn cầu.

Việt Nam đang cần chuyển đổi số trong doanh nghiệp để tăng trưởng và cạnh tranh với các nước trong khu vực. Tuy nhiên, các doanh nghiệp Việt Nam cần tìm giải pháp và thiết lập hợp tác với các doanh nghiệp đầu tư trực tiếp từ nước ngoài để mang lại nhiều lợi ích, bao gồm tiếp cận tiêu chuẩn và kỹ thuật mới, học hỏi từ các doanh nghiệp thành công trên thế giới và áp dụng công nghệ hiện đại vào hoạt động kinh doanh của mình.

5.2. Giải pháp chuyển đổi số trong doanh nghiệp toàn diện đến từ Vinateks

6. Bài học rút ra từ thực trạng chuyển đổi số thế giới

Việt Nam đứng thứ 55 trên thế giới về mức độ chuyển đổi số trong doanh nghiệp toàn cầu. Doanh nghiệp Việt Nam được hỗ trợ bởi Chính phủ trong ứng dụng Công nghệ thông tin và Truyền thông để tăng trưởng và cạnh tranh với các nước trong khu vực. Tuy nhiên, doanh nghiệp Việt Nam cần cải thiện năng lực quản trị, kiến thức và kỹ năng về CNTT, hệ thống CNTT còn hạn chế và khả năng tích hợp công nghệ chưa được tối ưu. Để khắc phục những hạn chế này, các doanh nghiệp chuyển đổi số cần điều chỉnh chiến lược và thiết lập một lộ trình cụ thể từ kế hoạch đến triển khai, bao gồm cả các giai đoạn về công nghệ và nhân lực.

Kết luận

Với tinh thần đổi mới hiện nay, việc chuyển đổi số trong doanh nghiệp toàn diện là một giải pháp không thể thiếu, đặc biệt là với chủ trương chuyển đổi số của Chính phủ trong những năm gần đây. Các doanh nghiệp chuyển đổi số cần chuẩn bị tinh thần và tài chính, tạo nền tảng vững chắc cho quá trình chuyển đổi số trong tương lai. Đồng thời, nhà lãnh đạo và quản lý cần nâng cao kiến thức về chuyển đổi số để đưa ra các quyết định thay đổi và đầu tư một cách thông minh cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.